* Geştalt terapi yaklaşımı 1940'lı Yıllarda Fritz PERLS ve Paul GOODMAN tarafından
geliştirilmeye başlanmıştır. Bu terapi yaklaşımının “süreç” ve “farkındalık” üzerine odaklandığı
söylenebilir.
* "Geştalt" Almanca bir sözcük olup Türkçe tam bir karşılığı yoktur. Genel olarak
örüntü şekil, bütün, görünüş anlamlarına gelmektedir. Geştalt terapi yaklaşımı, başta psikanaliz
olmak üzere çeşitli kuram ve bakış açılarından etkilenmiş ve sonuçta varoluşçu, bütüncül ve
fenomenlojik temeller üzerine oturtulmuştur. Geştalt parçalara ayrılamaz bir bütünü temsil
etmektedir. Geştalt yaklaşımına göre kişi ve çevre bir bütün olarak ele alınmalıdır, çünkü kişi
çevreyle temas kurmadıkça ihtiyaçlarını karşılayamaz ve dolayısıyla varlığını sürdüremez.
*Geştalt yaklaşımına göre, yaşamın temeli ihtiyaçlar ve amacı da ihtiyaçları karşılamaktır.
Diğer tüm canlılarda olduğu gibi insanlarında doğuştan getirdikleri iki temel özellik
vardır varlığını sürdürmek ve büyüyüp geişmek. İnsanoğlu varlığını sürdürmek büyüyüp
gelişebilmek için her türlü donanıma sahiptir. Ancak bazen bu donanımlarının farkında olmaması,
bazen de yeterince kullanamaması nedeniyle işler yolunda gitmeyebilir.
Geştalt terapi büyüme ve bütünleşmeye giden bir yoldur. Bu yol şöyle tanımlanabilir:
• Kendini gerçekleştirme sürecidir:
Bu süreç kişinin ideal, mükemmel, özelliklere
sahip olması değil, mevcut özelliklerini ve potansiyelini en iyi şekilde kullanır hale gelmesi
demektir. Kendini gerçekleştiren kişi, kendini olduğu gibi kabul eden kişidir. Kendi
özelliklerinin, becerilerinin,istklerinin farkındadır.
• Kendi sormluluklarını almayı öğrenme sürecidir:
Burada sorumluluktan kasıt kendi duygu düşünce ve davranış ve ihtiyaçlarının
sonuçlarını karşılamasıdır. İnsanların bunu gerçekleştirme
kapasitesi bulunmaktadır. Bu süreç bu kapasiteyi kullanmayı öğrenmeyi içerir.
• Kendinin ve çevrenin farkında olma, uyumu yakalama sürecidir:
Farkındalık Geştalt kuramının çekirdeğini oluşturduğundan, tüm terapötik sürece yön veren bu nedenle ilk
planda özümsenmesi gereken temel bir kavramdır. Farkındalık kişinin kendin varoluşuyla
iletişime geçebilme, kendi içinde veya çevresinde olanların farkında olabilme, şu anda
ne hissettiğini, düşündüğünü ve nasıl tepki vereceğini bilerek çevreyle diğer insanlarla ve
kendisiyle ilgili olma kapasitesidir. Farkındalık sadece zihinsel bir süreç değil, fiziksel,
zihinsel, algısal veya duygusal tecrübelerin hepsinin karışımıdır. Geştalt Yaklaşımına
göre “farkına varmak” büyüme ve gelişmenin temelidir.
• Kişinin kendini desteklemeyi keşfettiği bir süreçtir: Bu, aslında olgunlaşmayı ve
büyümeyi kapsar. Olgunlaşma yani "kendini destekleme" kolay bir süreç olmamakla birlikte
kişide stres yaratabilmektedir. Çünkü bilinenden bilinmeyene giden bir yolculuktur.
Yaşam bize sürekli yeni olaylar sunar yenilikler ise kaygı ve korku yaratır. İşte geştalt
terapi süreci kişiye yeni yeni yaşantılarında kendini cesaretlendirme, kendini yatıştırma
ve gelişen durumlara göre harekete geçme gücüne sahip olmayı yani olgunlaşıp
büyümeyi sağlayan süreçtir.
• Temas kurma kapasitesini arttırma sürecidir: Temas, kabuklardan kurtulma sürecidir.
Büyüme ve gelişme ancak temas ile olur.Temas insan yaşamının özünü oluşturur,
diğerleri ile bir araya gelme veya buluşma anlamını taşır. Her organizma çevresi ve
çevredeki diğerleri ile doyumlu ve etkin temasta bulunma kapasitesindedir. Organizmanın
diğerleriyle olan teması onun yaşamını sürdürmesi ve gelişerek büyümesini sağlar
Temas özümsenebilir yeniliklerin kabul edilmesine ve özümsenemeyen yeniliklerin
reddedilmesine yol açarak yeni davranışların ortaya çıkmasını sağlar. Başka bir deyişle,
özümsense de özümsenmese de çevre ile temas kuran kişi kaçınılmaz olarak değişir,
çünkü temas kişinin aynı kalmasını olanaksız kılar. Temas, değişimin temel taşıdır ve
değişim için gerekli enerjinin ortaya çıkmasını sağlar Farkındalık, bir temas kurma
sürecidir. Eğer birey farkındalık kazanırsa, ihtiyaçlarının, isteklerinin ne olduğunu, nasıl
işlev gördüğünü bilir. Böylece yaşamda daha dengeli bir birey haline gelir.
Tüm bilgilerin ışığında Geştalt terapinin nihayi amacı; kişnin büyüme ve
gelişmesini engellemeden kendi ihtiyaçlarını karşılayabilen ve bunların
sorumluluğunu alabilen çevresiyle uyumlu bir ilişki içinde olabilmelerini
sağlamaktır.
Yazı, Prof. Dr. Ceylan Daş'ın "Geştalt Terapi: Bütünleşmek ve Büyümek" adlı kitabının 2017 basımındanaki ilgili bölümlerden ve kendi notlarımdan derlenmiştir.
